Sommige dingen in het leven gaan gewoon beter samen: chocolade en pindakaas, jij en je BFF, ijzer en vitamine C. Een ander krachtduo dat grote erkenning verdient is selenium en antioxidanten. Selenium klinkt misschien als een stof die lijkt op het gevreesde kryptoniet van Superman, maar maak je geen zorgen: het is juist goed voor je.
Wat is selenium?
Als je een TikTok hebt gezien waarin de voordelen van seleniumrijke paranoten worden gepromoot, heb je jezelf waarschijnlijk afgevraagd, oké, woah, wat is selenium? Hoewel selenium niet zoveel aandacht krijgt als magnesium of calcium, is het een ander essentieel spoormineraal dat je lichaam nodig heeft om in topvorm te zijn. Selenium komt voor in aarde, water en voedingsmiddelen zoals paranoten, eieren, tonijn, kabeljauw, gevogelte en paddenstoelen.
De belangrijkste gezondheidsvoordelen van selenium
Hoewel een overdosis selenium gevaarlijk kan zijn (daarover later meer), kan selenium voor het grootste deel voordelen brengen voor het menselijk lichaam. Hieronder vind je alles wat je moet weten over dit supermineraal.
1. Het helpt antioxidanten hun werk te doen
Bij mensen functioneert selenium als een cofactor voor antioxidantenzymen, waaronder glutathionperoxidase, waarvan de belangrijkste rol is om onze weefsels te beschermen tegen oxidatieve schade. Het komt er op neer dat je lichaam selenium nodig heeft om optimaal te profiteren van bepaalde antioxidanten die ontstekingen en schade door vrije radicalen in je lichaam bestrijden.
2. Het is belangrijk voor een gezond immuunsysteem.
Het mineraal helpt ook bij celgroei en is een belangrijk onderdeel van een gezond immuunsysteem. Selenium is ook nodig voor het goed functioneren van neutrofielen, macrofagen, NK-cellen, T-lymfocyten en andere immuun mechanismen. Al deze onderdelen spelen een belangrijke rol bij het beschermen van je lichaam tegen infecties en ziekten.
3. Het kan de gezondheid van je schildklier stimuleren.
Selenium helpt je lichaam bij het metaboliseren van schildklierhormonen, die helpen bij het reguleren van je stofwisseling, spijsvertering en stemming. Voor iedereen die ooit heeft geworsteld met schildklierproblemen is selenium misschien wel je nieuwe beste vriend, want het kan veel helpen. Klinisch onderzoek toont aan dat selenium in combinatie met schildkliermedicatie helpt om auto-immuun schildklierantilichamen te verlagen.
Wat zijn de tekenen van een selenium tekort?
Selenium is niet zo'n voor de hand liggende voedingsstof als vitamine D of vitamine C, waarbij lage niveaus duidelijke kenmerken hebben die gemakkelijk terug te leiden zijn naar de oorzaak.
Misschien komt dit omdat die voedingsstoffen bekender zijn, maar volgens de Harvard School of Public Health zijn de volgende symptomen van een seleniumtekort:
- Verzwakt immuunsysteem
- Vermoeidheid
- Cognitieve problemen en mentale mist
- Schildklierproblemen
- Haar- en nagelveranderingen
Als je een van deze symptomen ervaart, is het belangrijk om met je arts te gaan praten. Hij of zij kan een bloedtest doen om je seleniumspiegel te bepalen en een geschikte behandeling aanbevelen als er een selenium tekort wordt vastgesteld.
Welke voedingsmiddelen bevatten veel selenium?
Veel dierlijke eiwitten zoals zeevruchten, vlees, orgaanvlees en eieren zijn veel voorkomende bronnen van selenium. De Nederlandse bodem is doorgaans rijk aan selenium, maar veel alledaagse basisvoedingsmiddelen, zoals brood en ontbijtgranen, zijn vaak verrijkt met noodzakelijke vitaminen en mineralen, waaronder selenium.
Als je een selenium supplement overweegt, probeer dan eerst in je keuken te beginnen. Dit komt omdat het eten van voedingsmiddelen die rijk zijn aan selenium de beste manier is om aan de aanbevolen hoeveelheid te komen.
Omdat selenium zo vaak voorkomt in dierlijke producten, worden mensen die vegetariër of veganist zijn aangemoedigd om op hun voeding te letten om een seleniumtekort te voorkomen.
Hoewel er verschillende selenium supplementen verkrijgbaar zijn, moedigen deskundigen altijd aan om je voedingsstoffen via voedsel binnen te krijgen.
Bestaat er zoiets als te veel selenium?
In één woord: ja. Mensen kunnen veilig tot 300 milligram per dag innemen, maar alles meer dan dat kan schadelijk zijn. Het consumeren van te veel selenium wordt in verband gebracht met een aantal gevolgen voor de gezondheid, waaronder misselijkheid, overgeven, buikpijn, dermatitis, nagelveranderingen, vermoeidheid, prikkelbaarheid, alopecia, verminderde endocriene functie, neurotoxiciteit en gewichtsverlies.
Te veel selenium kan zeker leiden tot seleniumvergiftiging, wat betekent dat je voorzichtig moet zijn met suppletie.
En als je lijdt aan een auto-immuunziekte, wees dan voorzichtig. Selenium kan immunostimulerende effecten hebben, wat betekent dat het een auto-immuunziekte kan verergeren door de ziekteactiviteit te stimuleren.
Is selenium goed om dagelijks in te nemen?
In dezelfde lijn van de vraag ‘bestaat er zoiets als te veel selenium’ vraag je je misschien af of selenium goed is om dagelijks te nemen. Het antwoord is veelzijdig, maar men zegt dat omdat er zoveel voedingsmiddelen zijn die veel selenium bevatten, de meeste mensen geen selenium supplement hoeven te nemen.
Wie moet juist geen selenium nemen?
Hoewel selenium belangrijk is voor de ontwikkeling van de foetus en de productie van moedermelk, kan het innemen van te veel selenium schadelijk zijn voor zowel de zwangere als de baby. Zwangere vrouwen of die borstvoeding geven moeten met hun arts overleggen om de juiste hoeveelheid selenium te bepalen.
Helpt selenium om beter te slapen?
Er zijn supplementen en voedingsstoffen die de slaap bevorderen, zoals magnesium. Magnesium helpt inderdaad om te slapen. Maar niet alle geruchten zijn waar, en selenium heeft echter geen directe effecten op de slaap.
Het binnenkrijgen van al je essentiële voedingsstoffen is echter wel belangrijk en kan een goede slaap ondersteunen. Selenium is belangrijk voor de energieproductie en een tekort kan leiden tot gevoelens van vermoeidheid en uitputting. Daarom kan voldoende selenium helpen om vermoeidheid tegen te gaan en een betere slaap te bevorderen.
