Soa thuistesten: hoe werkt het en hoe betrouwbaar is het?

Last Updated on: 11th juli 2024, 10:42 am

Wie seksueel actief is, moet nadenken over zijn seksuele gezondheid. Vooral bij wisselende partners of onbeschermde seks is het risico op eventuele seksueel overdraagbare aandoeningen groot. Deze soa’s zorgen meestal niet direct voor symptomen, maar kunnen op de lange termijn wel schade aanrichten. Daarom is het verstandig om regelmatig te testen. Tegenwoordig hoeft dat niet bij de huisarts of GGD, maar kan het ook met SOA thuistesten. Hoe betrouwbaar zijn die testen en hoe werkt het precies?

Wat is een thuistest voor soa’s?

Met een thuistest is het mogelijk om in het comfort van je eigen huis een soatest uit te voeren. Deze test wordt per post opgestuurd. In de doos of envelop zit een kaart waarop je jouw gegevens kunt invullen en alle benodigdheden om de test af te nemen. Het is mogelijk om een urinetest af te nemen, maar ook vaginale en anale tests zijn mogelijk. Het is afhankelijk van de aanbieder welke soa’s er opgespoord kunnen worden en welke samples er nodig zijn.

De samples gaan in een speciale retourenvelop terug naar de aanbieder. Hier wordt het monster onderzocht in het laboratorium, waarna de uitslag direct aan jou wordt doorgegeven. Hier komt dus geen arts of andere tussenpersoon aan te pas, waardoor deze thuistests volledig anoniem zijn. Wordt er een soa opgespoord? Dan ontvang je advies om aan een behandelplan te beginnen. Het is dan soms wel nodig om een huisarts of andere specialist te contacteren.

Is een thuistest betrouwbaar?

Klinkt ideaal, maar is een thuistest voor soa’s wel zo betrouwbaar? Alleen wanneer het om een test gaat die daadwerkelijk naar het laboratorium gestuurd wordt. Er zijn ook zelftesten die als een zwangerschapstest werken: je doet er een paar druppels urine op en krijgt direct een uitslag te zien. Deze tests zijn aanzienlijk foutgevoeliger. Zolang een test beoordeeld wordt door professionals in een laboratorium, is deze betrouwbaar. Nog steeds kan er wat misgaan bij het afnemen van de test, maar dat wordt dan gecommuniceerd. Je weet dus waar je aan toe bent.

Het voordeel van een laboratoriumonderzoek is dat dit onderzoek aanzienlijk gevoeliger is dan andere thuistests. Sommige tests uit de drogisterij sporen misschien wel een soa op, maar pas wanneer deze ver ontwikkeld is. Bij een test in een laboratorium kan er al vanaf een zeer kleine hoeveelheid worden aangetoond dat er sprake is van een soa. Zo kan deze ook zo snel mogelijk behandeld worden, wat de kansen op klachten en complicaties verkleint. Daarom is het belangrijk om een thuistest af te nemen die daadwerkelijk naar een laboratorium gaat.

Wanneer is het slim om te testen op soa’s?

Het is nooit fijn om te twijfelen over je seksuele gezondheid. Daarom is het belangrijk om op tijd een test te (laten) doen. Maar wanneer is zo’n test nu echt nodig? Er zijn een paar redenen om een van deze tests af te nemen:

• Je hebt klachten die misschien op een soa wijzen
• Je hebt seksueel contact gehad zonder een condoom te gebruiken
• Je hebt seksueel contact gehad en het condoom is gescheurd of afgegleden
• Je hebt een nieuwe relatie en wilt veilige onbeschermde seks hebben
• Je hebt seksueel contact gehad met iemand die zegt een soa te hebben
• Je hebt veel wisselende seksuele partners

Bij welke soa’s is een thuistest mogelijk?

Het is niet mogelijk om alle mogelijke overdraagbare aandoeningen via een thuistest op te sporen. Deze tests zijn vooral ontwikkeld om de meest gebruikelijke soa’s in Nederland vast te stellen. Zo kunnen ze chlamydia, gonorroe en trichomonas opsporen. Ook testen voor herpes zijn verkrijgbaar. Omdat deze soa’s aanzienlijk het meeste voorkomen in Nederland, zit je veilig door vooral op deze ziektes te testen. Andere infecties die door onbeschermde seks overgedragen kunnen worden, zoals hiv, kunnen niet betrouwbaar worden opgespoord met deze tests. Vermoed je dat je bent blootgesteld aan hiv? Dan is het beter om contact op te nemen met de huisarts.

De voor- en nadelen van een thuistest

Lange tijd was het gebruikelijk om naar een arts of kliniek te gaan om getest te worden op een soa. Tegenwoordig is dat dus niet meer nodig, want er zijn thuistesten verkrijgbaar. Wat zijn nou de voor- en nadelen van een thuistest?

De voordelen

Het is niet altijd prettig om naar een dokter te moeten voor een test. Een groot voordeel van een thuistest is dat je van meer privacy geniet. Je hoeft geen vragen te beantwoorden en geen lichamelijk onderzoek uit te laten voeren door een ander. Je neemt de test in de privacy van je eigen huis af. Zo hoef je ook geen afspraak te maken, waardoor je de test in je vrije tijd uitvoert. De uitslag is meestal snel binnen en je kunt naar aanleiding van de uitslag een eventueel behandelplan op laten stellen.

De nadelen

Een nadeel van een thuistest is dat je nooit helemaal zeker weet of je hem goed uitvoert. Het kost bovendien geld, waar het bij de huisarts of GGD in sommige gevallen gratis is. Er zijn daarnaast ook minder betrouwbare thuistesten in omloop. Daarom is het belangrijk om alleen op soa’s te testen met testkits die daadwerkelijk naar een lab gestuurd worden.

Hoe weet je welke thuistest de juiste is?

Er zijn een paar dingen om op te letten wanneer je een thuistest voor soa’s af gaat nemen. Kijk ten eerste altijd of deze test in een laboratorium wordt onderzocht en beoordeeld door echte professionals. Controleer ook welke soa’s de test precies detecteert. De meeste goede merken detecteren direct meerde soa’s met één test. Vaak zijn er ook verschillende afnamemanieren. Zo kun je voor een urinetest kiezen, maar ook voor een vaginale of anale test. Let daarnaast op bepaalde keurmerken en samenwerkingen met andere zorgverleners. Ook een BIG-registratie laat zien dat een aanbieder betrouwbaar is. Zo weet je zeker dat je test in goede handen is.